علائم و علت خرابی کوپلینگ و شکست آن

علت خرابی کوپلینگ

باید بدانید که همه شرایط مانند عوامل عملکردی، محیط، نحوه استفاده و نگهداری می‌توانند بر طول عمر کوپلینگ اثر بگذارند. با این حال اگر تنها یکی از این موارد رعایت نشود، این وسیله ممکن است پیش از موعد از کار بیفتد و ضرر مالی قابل توجهی را به شما تحمیل کنند. در ادامه به بررسی چند علت خرابی کوپلینگ و نشانه‌های بروز آن‌ها می‌پردازیم.

1- در نظر نگرفتن کوپلینگ در مراحل اولیه طراحی

به طور معمول خیلی از افراد، انتخاب و ساخت کوپلینگ را به مراحل انتهایی طراحی دستگاه و زمانی که همه چیز تکمیل شد، موکول می‌کنند. این موضوع باعث می‌شود که کوپلینگ با نیاز‌های طراحی به خوبی هماهنگ نشود و نتواند به سادگی از پس اجرای وظایف خود برآید. بنابراین توصیه می‌شود برای جلوگیری از بروز این علت خرابی کوپلینگ، حتما طراحی و ساخت کوپلینگ را همراه با طراحی اولیه انجام دهید تا ناهماهنگی‌های ناخواسته ایجاد نشود. برای مشاوره ساخت و یا خرید انواع کوپلینگ با ما تماس بگیرید و یا به صفحه مربوطه مراجعه فرمایید.

2- عدم تناسب کوپلینگ خریداری شده با نیاز

در زمان تصمیم‌گیری در زمان خرید کوپلینگ باید به یک سری موارد مانند کاربرد، گشتاور، نوع عدم تراز، سختی، اینرسی، سرعت، نصب شفت، عوامل محیطی و هزینه‌ها دقت کنید. همه این معیار‌ها باید به صورت جداگانه در نظر گرفته شوند تا اطمینان حاصل کنید که برای کوپلینگ کاربرد موردنظر شما مناسب است و زود خراب نمی‌شود. همچنین باید دقت کنید که این فرایند ارزیابی را باید به محض ایجاد هرگونه تغییر در شرایط کاری تکرار نمایید. شما می‌توانید مقاله راهنمای خرید کوپلینگ را برای اطلاعات بیشتر مطالعه کنید.

3- ناهماهنگی شفت

شاید بتوان گفت اصلی‌ترین علت خرابی و شکست کوپلینگ ناهماهنگی شفت است؛ زیرا تجربه ثابت کرده که 50 درصد آسیب به تجهیزات دوار، مستقیما از این ناهماهنگی ناشی می‌شود. حتی کوپلینگ‌های انعطاف پذیر هم محدودیت‌های خود را دارند و دست کم گرفتن میزان ناهماهنگی می‌تواند باعث ایجاد بار‌هایی شود که از ظرفیت کوپلینگ بالاتر هستند. برای جلوگیری از بروز این مشکل باید از تراز بودن دستگاه‌ها مطمئن شوید و همواره مراقب باشید که شفت‌ها از محور خود خارج نشوند.

4- عدم روانکاری مناسب و نگهداری منظم

برخی از کوپلینگ‌ها مانند انواع کوپلینگ‌های انعطاف پذیر، نیازی به روغنکاری ندارند؛ اما مواردی مانند کوپلینگ چرخ دنده ای به صورت مرتب احتیاج به روغنکاری دارند و حتما باید سطح روان کننده آن‌ها را در فواصل منظم زمانی بررسی کرد. علاوه بر این، بازرسی‌های برنامه ریزی شده‌ای برای بررسی نشانه‌های سایش و تمیز کردن باید انجام شده و به صورت مستند، بایگانی شوند.

5- عدم توجه به گشتاور، رایجترین علت خرابی کوپلینگ

به طور معمول قبل از شروع کار، گشتاور پایین‌تر از حد واقعی تخمین زده می‌شود؛ زیرا دستگاه و فرایند هنور به پایداری نرسیده‎اند. به همین دلیل توصیه می‌شود که در محاسبه کوپلینگ همیشه عدد گشتاور را به سمت بالا گرد کنید و 15 تا 20 درصد گشتاور استاتیکی بیشتری را انتخاب نمایید تا این وسیله در حین انجام کار دچار مشکل نشود. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌توانید مقاله نحوه انتخاب کوپلینگ را مطالعه کنید.

6- عدم توجه به واکنش متقابل

به طور کلی هر تغییری در جهت چرخش سیستم‌های دوار می‌تواند کوپلینگ را تحت تاثیر قرار داده و سلامت آن را به خطر بیندازد. برای مثال هنگامی‌ که چرخس در یک جهت اعمال می‌شود، کوپلینگ تحت تنش آن خم خواهد شد؛ با عکس شدن جهت چرخش، یک واکنش برگشتی در این اتصال ایجاد می‌شود که باعث ایجاد عدم دقت در موقعیت یابی و تنظیم سیستم خواهد شد.

7- انتخاب میرایی اشتباه

منظور از میرایی به حداقل رساندن شوک و لرزش به ویژه در کاربرد‌های کنترل حرکت و انتقال نیرو است که به منظور کاهش اتلاف انرژی و استرس‌های غیرضروری بر اجزای سیستم اهمیت دارد. از سوی دیگر میرایی به کاهش اثرات بار ضربه‌ای کمک می‌کند و شوک وارده به موتور و سایر تجهیزات حساس را به حداقل می‌رساند. زمانی که در انتخاب کوپلینگ به این کمیت توجه نشود، احتمال شکست کوپلینگ افزایش پیدا می‌کند.

8- عدم توجه به اینرسی

یک علت خرابی کوپلینگ عدم توجه به اینرسی است که میزان مقاومت این قطعه در برابر تغییرات سرعت زاویه‌ای را نشان می‌دهد؛ به عبارت بهتر این کمیت بیان کننده تمایل کوپلینگ به باقی ماندن در سرعت ثابت، در پاسخ به نیرو‌های خارجی اعمال شده مانند گشتاور است. اینرسی بیش از حد در یک برنامه کاربردی می‌تواند عملکرد کل سیستم را دچار اختلال کند. همچنین برای کاربرد‌های دقیق‌تر هم می‌توان از کوپلینگ‌هایی با اینرسی کم استفاده کرد.

9- عدم توجه به سرعت شفت

عدم در نظر گرفتن حداکثر سرعت عملکرد ایمن در مرحله طراحی هم علت خرابی کوپلینگ است که در کاربرد‌های سرعت بالا می‌تواند خسارت‌های زیادی را به بار آورد. حتی کوچک‌ترین درجه ناهماهنگی میان سرعت عملکرد و کارایی کوپلینگ می‌تواند بر روی آن تاثیر گذاشته و باعث خرابی شود.

علائم خرابی کوپلینگ

از آنجا که کوپلینگ وظیفه هم تراز کردن قسمت‌های مختلف را بر عهده دارد، زمانی که علائم زیر را مشاهده کردید باید سلامت آن را بررسی کنید:

• ایجاد سر و صدای زیاد در دستگاه
• بالا رفتن مقدار ارتعاشات و لرزش دستگاه‌ها
• خرابی زودرس بلبرینگ‌ها و سایر قطعات مکانیکی
• بالا رفتن مصرف انرژی

سخن پایانی

در این مقاله از تادیافکو به بررسی کامل علت خرابی کوپلینگ پرداختیم تا شما بدانید که خیلی از موارد را باید در زمان طراحی در نظر بگیرید؛ به این ترتیب می‌توانید از خراب شدن زودرس این اتصالات تا حد زیادی جلوگیری کنید. همچنین برخی علائم خرابی کوپلینگ را هم بیان کردیم تا با مشاهده آن‌ها خیلی زود بتوانید مانع از ایجاد خسارت‌های بزرگتر شوید.

سوالات متداول